| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türkiye Türkçesi Grameri I | TDE109 | 1. Yarıyıl | 3 + 0 | 3,0 | 3,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Anlatım ve uygulama |
| Dersin Koordinatörü |
Doç. Dr. MEHMET HAZAR Doç. Dr. MEHMET HAZAR |
| Dersi Verenler |
Doç. Dr. MEHMET HAZAR |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | 1. Dilin genel özelliklerini kavratmak. 2. Türkiye Türkçesinin tarihsel gelişimini öğretmek. 3. Türkiye Türkçesinin ses bilgisi özelliklerini öğretmek |
| Dersin İçeriği | Dilin özellikleri ve dil türleri, Türkiye Türkçesinin tarihsel gelişimi, dünyadaki diller, dil - kültür ilişkisi, Türkiye Türkçesinin ses bilgisi özellikleri, Türkçede kullanılan kelimelerde görülen ses olayları, Türkçede kullanılan kelimelerin ses özelliklerine bakarak Türkçe kökenli olup olmadığı. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Dilin özelliklerini ve dil türlerini bilir. - Türkiye Türkçesinin tarihsel gelişimini anlatır. - Dünyadaki dilleri tanır, dil – kültür ilişkisini bilir. - Türkiye Türkçesinin ses bilgisi özelliklerini anlatır. - Türkçede kullanılan kelimeleri ses özellikleri bakımından inceler. - Türkçede kullanılan kelimelerde görülen ses olaylarını gösterir. - Türkçede kullanılan kelimelerin ses özelliklerine bakarak Türkçe kökenli olup olmadığını tespit eder. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Dilin tanımı, dil türleri. Dil bilgisi ve dil bilimi. | |
| 2. Hafta | Dünyadaki diller ve bu dillerin tasnifi. | |
| 3. Hafta | Dilin yazıya geçirilmesi: Ses, harf, alfabe, imla kavramları çeviri yazı alfabesi, transkripsiyon ve transliterasyon, uluslararası fonetik alfabe. | |
| 4. Hafta | Ünlüler, ünlülerin oluşumunda rol oynayan organlar ve ünlülerin sınıflandırılması. Ünlülerin ayırt edici özellikleri, uzun ünlüler | |
| 5. Hafta | Ünsüzler, ünsüzlerin türleri, nitelikleri ve sınıflandırılması. | |
| 6. Hafta | Ses uyumları: Ünlü uyumu, ünsüz uyumu, uygulama. | |
| 7. Hafta | Ses olayları: Ünlü düşmesi, ünlü türemesi, ünlü birleşmesi, incelme, kalınlaşma, daralma, genişleme, yuvarlaklaşma, düzleşme, kısalma, uzama. | |
| 8. Hafta | Ara sınav | |
| 9. Hafta | Ünsüz türemesi, ünsüz düşmesi, yer değiştirme, benzeşme. | |
| 10. Hafta | Aykırılaşma, büzüşme, gerilme | |
| 11. Hafta | Türkçe kelimelerde başlıca ses değişmeleri. | |
| 12. Hafta | Türkçe kelimelerde başlıca ses değişmeleri, uygulama. | |
| 13. Hafta | Türkçe kelimelerde başlıca ses değişmeleri, uygulama. | |
| 14. Hafta | Türkçe kelimelerde başlıca ses değişmeleri, uygulama |
| Ergin, Muharrem, Türk Dil Bilgisi (Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin, Bayrak Yay., İstanbul, 2000. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | Ölçme Yöntemi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PY1 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY2 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY3 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY4 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY5 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY6 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY7 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY8 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY9 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY10 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY11 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY12 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY13 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY14 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav 1 | 1 | 2 | 2 |
| Ödev 1 | 14 | 1 | 14 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü | 60 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 3,0 | ||
