Dünyada gelişmekte olan ülkelerin en büyük sorunlarından biri sağlık sistemi ile ilgili sorunlardır. Ülkelerin gelişmişlik düzeyi bu sorunları aşabilme başarılarıyla ölçülmektedir. Gelişmiş olan ülkelerde sağlık sistemi ile ilgili problemler alanında iyi eğitim almış insan gücü ile çözümlenmektedir. Ülkemiz sağlık sisteminin en büyük problemlerinden biri de acil sağlık hizmetidir. Acil sağlık hizmeti; geniş ve ayırt edilmemiş fiziksel, davranışsal bozukluk yelpazesinden başlayarak her yaş grubunda hastaları etkileyen rahatsızlıklar ve yaralanmaların aciliyet gerektiren yönlerinin önlenmesi, tanısı ve tedavisi için gereken bilgi ve beceriye dayalı bir hizmettir. Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Hollanda, Finlandiya gibi gelişmiş ülkeler acil sağlık hizmetinin sunumundaki aksaklıkları ilk ve acil yardım konusunda eğitim almış ara elemanlarla çözümlemişlerdir.
Türkiye’de de acil sağlık hizmeti ve hastane öncesi verilecek sağlık hizmeti konusunda köklü değişimler yapılmaktadır. Bu değişimlerin başında tam donanımlı ambulansların hizmet vermesi gelmektedir. Ambulans hizmeti ve 112 acil yardım sistemindeki değişimler bu ambulanslarda çalışacak yetişmiş elemanlara olan ihtiyacı da beraberinde getirmiştir. Bu alanda diğer meslek elemanlarının yanı sıra sağlık kuruluşları başta olmak üzere diğer kurum ve kuruluşların acil sağlık hizmeti veren birimlerinde görev yapacak ara elemana gereksinim artmıştır. Bu nedenle programdan yararlanacak öğrencilerin, yaşam zincirinin anahtarı olarak tanımlanan ve hastane öncesi acil bakımın önemli bir parçasını oluşturan, genellikle kritik durumdaki hasta ya da yaralılara ilk anda müdahale edebilecek bilgi ile donatılmış, temel ve ileri yaşam desteği verebilen, her türlü sistem travmasını tanıyıp uygun acil yaklaşımı gerçekleştirebilen, ilk müdahaleleri tam donanımlı ambulansların hizmet vermesi ulaşmasını sağlayan etik kurallara uygun hareket eden yetkin birer “ilk ve acil yardım teknikeri” olmalarını sağlamak programın temel amacını oluşturmaktadır.
Programın öğrenim süresi iki (2) yıldır. 2. yarıyıl sonunda her bir öğrenci 30 iş gününü kapsayacak şekilde yaz stajı uygulaması yapacaktır.
Programdan mezun olabilmek için, öğrencinin ilk ve acil yardım ön lisans programında yer alan dersler ve uygulamalar(stajlar) ile yaz uygulamasından (yaz stajı) başarılı olması, toplam 120 krediyi tamamlaması zorunludur (Bkz. Ders Dağılımları).
Programdan mezun olacak öğrencilerin; sağlık sektörünün beklentileri ve ihtiyaçları doğrultusunda yaşam boyu gelişme eğilimi gösteren ve farklılık yaratan, alanındaki bilgi ve becerilerini tıptaki yenilikler doğrultusunda sürekli güncelleyen, mesleki bilgi ve becerilerin yanı sıra etkin iletişim kurma, ekip içerisinde çalışabilme, sorunları fark edebilme ve çözme yeteneği kazandırılması da amaçlamaktadır. Öğrencilere teorik ve uygulama eğitimi birlikte verilecektir. Uygulamalar, hastanelerin acil birimlerinde ve 112 acil komuta merkezlerinde yapılacaktır.
Sağlık alanında, uluslararası mesleki ölçütlere uygun olarak hazırlanmış eğitim programları aracılığıyla, bilimsel, teknolojik, çağdaş değerler doğrultusunda, üstün bilgi ve beceri ile donatılmış, hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde, hasta ve yaralılara temel ve ileri yaşam desteği verebilen; her türlü sistem travmasını tanıyıp uygun acil yaklaşımı yapabilen; ilk müdahaleleri yapılmış hasta ya da yaralıların ambulansla güvenli bir şekilde hastanelere ulaşmasını sağlayan, topluma faydalı teknik elemanların yetişmesini sağlayarak, ülkemiz sağlık hizmetlerinin gelişmesine ve güçlenmesine katkıda bulunmaktır.
İleri eğitim teknikleri kullanarak ulusal ve uluslararası düzeyde rekabet edebilecek eğitim standartlarına ulaşmak, ulusal ve uluslararası alanda saygın, tercih edilen, değişen koşullara uyum sağlayabilen, sorun çözme becerisine sahip üretken, çevresi ile etkin iletişim kurabilen, ekip çalışması yapabilen, toplumsal gereksinimler doğrultusunda mesleki yeterliliklere sahip ve ülkesine karşı sorumluklarını bilen sağlık teknikerlerinin yetiştirilmesinde lider ve öncü bir eğitim kurumu olmaktır.
İlk ve Acil Yardım Programına YGS-2 puan türü sonuçlarına göre ÖSYM tarafından merkezi yerleştirme ile öğrenci alınacaktır.
Programın amacı hastane öncesi dönemde hasta ve kazazedelere temel ve ileri yaşam desteği verebilen ve muhtemel kritik durumları tanıyarak acil bakım uygulayabilen, ilk müdahaleleri yapılmış hasta ya da yaralıların ambulansla güvenli bir şekilde hastanelere ulaşmasını sağlayabilen nitelikli sağlık teknikeri yetiştirmektir. Programın eğitim süresi dört yarıyıldır (Staj süresi dâhildir.). İkinci yarıyılın sonunda 30 iş günü staj yaptırılır.
| No | Program Yeterlilikleri |
|---|---|
| 1 | Yabancı dili doğru olarak kullanır. Mesleki alanının gerektirdiği yabancı dilde yazılmış teknik belgeleri okur, anlar ve alanlarının gerektirdiği düzeyde yabancı dili kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar. |
| 2 | Temel bilgisayar kullanım bilgisi ile birlikte sağlık hizmetleri alanındaki yazılım ve donanımı kullanır. Yazışmaları yapabilecek temel tabloları hazırlayabilecek ve mesleki sunumları gerçekleştirebilecek düzeyde Ofis programlarını kullanabilir. |
| 3 | İyi derecede Türk Dili kullanım bilgisine sahiptir. Türkçe yazılmış resmi ve teknik belgeleri okur, anlar ve gerektiğinde Türkçe metin hazırlar. |
| 4 | Türkiye Cumhuriyeti tarihi ve Atatürkçü düşünce hakkında doğru bilgiler kazanır; Atatürk İlke ve İnkılapları doğrultusunda çağdaş ve bilimsel tabanlı düşünür. |
| 5 | İlk ve Acil Yardım Alanındaki temel bilimsel bilgiye ulaşma, değerlendirme ve uygulama bilgisine ve becerisine sahiptir. |
| 6 | Her yaş grubunda hastaları etkileyen rahatsızlıklar ve yaralanmaların aciliyet gerektiren yönlerini bilir. |
| 7 | Acil durumların tanısı ve tedavisi için gereken beceriye sahiptir. |
| 8 | Hümanistik ve bütüncül bakım yaklaşımı sergiler. |
| 9 | Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerlerin bilincinde olur. |
| 10 | Görev aldığı acil sağlık hizmeti veren birimlerinde ekip çalışmasını benimser. |
| 11 | Kritik durumdaki hasta ve yakınları ile etkili ve başarılı iletişim kurar. |
| 12 | Hasta ve yaralılara uygun ambulans hizmeti verir. |
Mezunlar; kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında “Paramedik” unvanı ile çalışırlar. Sağlık kuruluşları başta olmak üzere diğer kurum ve kuruluşların acil sağlık hizmeti veren birimlerinde görev yaparlar. İstihdam alanları; Sağlık Bakanlığı’na bağlı kamu ve özel yataklı/yataksız sağlık kurum ve kuruluşlarının Acil Servisleri, 112 Acil İstasyonları, 112 Komuta Kontrol Merkezleri, Özel Ambulans Hizmetleri vb. birimlerdir. Kamu Personel Seçme Sınavı’na (KPSS) göre Paramedik (Sağlık Teknikeri) olarak atanabilmektedirler.
İlk ve Acil Yardım programı öğrencileri Dikey Geçiş Sınavı (DGS) İle Acil Yardım ve Afet Yönetimi, Hemşirelik, Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri lisans programlarına geçiş yapabilirler.
Türkiye’de de acil sağlık hizmeti ve hastane öncesi verilecek sağlık hizmeti konusunda köklü değişimler yapılmaktadır. Bu değişimlerin başında tam donanımlı ambulansların hizmet vermesi gelmektedir. Ambulans hizmeti ve 112 acil yardım sistemindeki değişimler bu ambulanslarda çalışacak yetişmiş elemanlara olan ihtiyacı da beraberinde getirmiştir. Bu alanda diğer meslek elemanlarının yanı sıra sağlık kuruluşları başta olmak üzere diğer kurum ve kuruluşların acil sağlık hizmeti veren birimlerinde görev yapacak ara elemana gereksinim artmıştır. Bu nedenle programdan yararlanacak öğrencilerin, yaşam zincirinin anahtarı olarak tanımlanan ve hastane öncesi acil bakımın önemli bir parçasını oluşturan, genellikle kritik durumdaki hasta ya da yaralılara ilk anda müdahale edebilecek bilgi ile donatılmış, temel ve ileri yaşam desteği verebilen, her türlü sistem travmasını tanıyıp uygun acil yaklaşımı gerçekleştirebilen, ilk müdahaleleri yapılmış hasta ve yaralıların ambulansla güvenli bir şekilde hastanelere ulaşmasını sağlayan etik kurallara uygun hareket eden yetkin birer “ilk ve acil yardım teknikeri” olmalarını sağlamak programın temel amacını oluşturmaktadır.
İlk ve Acil Yardım Programından mezun olabilmek için öğrencilerin tamamlamaları gereken ulusal kredi miktarı toplamda 20’si seçmeli derslere ait olmak üzere 101’dir. AKTS kredi miktarı ise her dönem için 30 olmak üzere toplamda 120 olarak belirlenmiştir. İlk ve acil Yardım Programı eğitim süresi 2 yıldır.
