İnsanlar
geçmiş yüzyıllardan bu yana bitkileri gerek tedavi amaçlı gerekse besin kaynağı
olarak kullanmışlardır. Geniş kullanım alanları nedeni ile bitkisel ilaçlara
duyulan gereksinim her geçen gün daha da artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
kayıtlarına göre, Afrika ülkelerinde yaşayan insanların yaklaşık %80’i,
hastalıklarının tedavisinde tıbbi bitkileri kullanmaktadır. Sentetik ilaçların
gelişmesinde görülen muazzam ilerlemelere rağmen, modern ilaçların yaklaşık
%25’i bitkilerden elde edilmektedir.
Türkiye
gıda, sağlık ürünleri, baharat ve koku olarak kullanılan çok zengin tıbbi ve
aromatik bitki kaynaklarına sahiptir. Ülkemizde % 30’u endemik olan 10.000’in
üzerinde tür, doğal olarak yetişmektedir. Bu zenginliğimize rağmen ilaç
sanayimiz, sağlık ürünlerinin %70’ini ihraç etmektedir. Ayrıca ülkemiz,
bitkisel ilaçların kullanımında zengin bir mirasa sahiptir. Özellikle kırsal
alanda pek çok bitki halk ilacı olarak kullanılmaktadır.
Kimya
sanayinin gelişmesiyle bitkilerin içermiş oldukları doğal bileşikler, sentetik
olarak daha ucuza imal edildiğinden bitkisel tedaviye olan ilgi zamanla
azalmıştır. Oysa günümüzde sentetiklerin neden olduğu olumsuz etkiler bitkisel
ilaçlara olan ilgiyi tekrar gündeme getirmiştir. Önceki yıllarda bu ihtiyaç
doğadan toplama yoluyla karşılanabilirken, bugün artan nüfusunda etkisi ile
toplamada elde edilen materyal yetersiz kalmış, yoğun ve bilinçsizce yapılan
toplama işlemi bazı türlerin kaybolma riskini doğurmuş ve bunların ötesinde
toplanan bitkilerde ve bunlardan elde edilen etken maddelerde kalitenin
standart olmadığının farkına varılmıştır.
Gıda, ilaç ve
kozmetik alanında dünyada ve ülkemizde sentetik bazlı ürünler yerine bitkisel
kaynaklı doğal ürünlerin kullanılmasına olan ilgi tıbbi ve aromatik bitkilerin
önemini son yıllarda büyük oranda artırmıştır. İnsan sağlığının yanı sıra
bitkisel doğal kaynakların da korunmasının ön plana çıkmaya başladığı günümüzde
geleneksel bilgilere dayalı uygulamaların yerine bilimsel bilgiye dayalı olarak
doğadan toplanması, tarımı, üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve kullanım
yöntemleri konusunda eğitimli insan gücü büyük önem taşımaktadır.
Bu programda
amaçlanan hedefler; bitkisel kaynaklı doğal ürünlerin elde edildiği bitkilerin
kültüre alınmalarını sağlayarak ülkemizde doğal olarak yetişen tıbbi ve
aromatik bitkilerin florada sürdürülebilirliğini arttırmak, bu bitkilerden
tedavide kullanılacak etken maddeleri izole etmek ve bu maddelerde kalite ve
standart sağlamaktır. Programımızda; çağdaş ve demokratik bir üniversitenin
amaçları doğrultusunda yeni değerler üretmek, ulusal/uluslararası kurum ve
kuruluşların kaliteli ara eleman ihtiyaçlarını karşılamak ve gelişime açık,
girişimci, yenilikçi, insani ve ahlaki değerlere saygılı teknikerleri
yetiştirmek amaçlanmıştır.
Tıbbi
ve aromatik bitkiler programı normal eğitim vermekte olup programa yeni sisteme
göre Yüksek Öğretime Geçiş Sınavı, YGS-6 puan türü ile öğrenci alınmaktadır.
Programdaki normal eğitim süresi 2 yıldır. Öğrencilerimiz 2 yılın sonunda 120
AKTS krediyle mezun olacaklardır. Teorik ve uygulamalı, zorunlu ve seçmeli
mesleki ve seçmeli sosyal/ kültürel dersler alarak mezun olan öğrenciler; tıbbi
bitkiler ithal ve ihraç eden firmalar, bitkisel ilaç imal eden laboratuarlar,
bu bitkilerin yetiştiriciliği yada toplayıcılık faaliyetlerinde bulunan
sektörler, tıbbi bitki drogları üreten ve satışı yapan işyerleri, aktarlar,
güzellik salonları, bitkisel ilaç yapan ve satan eczaneler, aromaterapi
merkezleri, parfümeri ve kozmetik sanayinin yanı sıra Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı bünyesindeki ilgili kuruluşlar, narkotik bitkiler ve bitkisel kökenli
kaçakçılıkla ilgili kriminoloji ve adli tıp laboratuarları, gümrüklerde ithal
ve ihraç bitkisel ürünlerin kontrolleri, üniversitelerin ilgili bölümlerinde
yer alan herbaryum ve bitki laboratuarlarında yardımcı teknik personel olarak
istihdam edilebilirler.
Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı, çağdaş ve demokratik
bir üniversitenin amaçları doğrultusunda yeni değerler üretmek,
ulusal/uluslararası kurum ve kuruluşların kaliteli ara eleman ihtiyaçlarını
karşılamak ve gelişime açık, girişimci, yenilikçi, insani ve ahlaki değerlere
saygılı tıbbi
ve aromatik bitkiler teknikerleri yetiştirmektir.
Gıda, ilaç ve
kozmetik alanında dünyada ve ülkemizde sentetik bazlı ürünler yerine bitkisel kaynaklı doğal ürünlerin kullanılmasına olan ilgi tıbbi ve aromatik bitkilerin
önemini son yıllarda büyük oranda artırmıştır. İnsan sağlığının yanı sıra
bitkisel doğal kaynakların da korunmasının ön plana çıkmaya başladığı günümüzde
geleneksel bilgilere dayalı uygulamaların yerine bilimsel bilgiye dayalı olarak
doğadan toplanması, tarımı, üretimi, işlenmesi, pazarlanması ve kullanım
yöntemleri konusunda eğitimli insan gücü büyük önem taşımaktadır.
Bu programda amaçlanan hedefler; bitkisel kaynaklı doğal
ürünlerin elde edildiği bitkilerin kültüre alınmalarını sağlayarak ülkemizde doğal
olarak yetişen tıbbi ve aromatik bitkilerin florada sürdürülebilirliğini
arttırmak, bu bitkilerden tedavide kullanılacak etken maddeleri
izole etmek ve bu maddelerde kalite ve standart sağlamaktır.
Programımızda; çağdaş ve demokratik bir üniversitenin
amaçları doğrultusunda yeni değerler üretmek, ulusal/uluslararası kurum ve
kuruluşların kaliteli ara eleman ihtiyaçlarını karşılamak ve gelişime açık,
girişimci, yenilikçi, insani ve ahlaki değerlere saygılı tıbbi ve aromatik
bitkiler teknikerleri yetiştirmek amaçlanmıştır.
No | Program Yeterlilikleri |
---|---|
1 | Genel veya mesleki ortaöğretimde kazanılan yeterlilikler üzerine kurulan ve ortaöğretim düzeyi üzerindeki dersler, uygulama, araç ve gereçler ile desteklenen bir alandaki bilgi ve becerileri kazanmak ve temel ve teknik bilgileri kullanabilme yeteneği sergilemek |
2 | Bitki ve tohum morfolojisi, fizyolojisi, genetiği bilgisine sahip olmak ve bu genel botanik bilgilerini üretimde kullanmak |
3 | Ekolojik ve fizyolojik koşulları da dikkate alarak, en uygun çoğaltma, yetiştirme ve üretim tekniklerini bilmek ve yaptığı planlamayı uygulayarak tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimini yapabilmek |
4 | Bitki besinlerini ve beslenme ilkelerini analiz etme, temel gübreleme ve tekniklerini uygulama, bitkilerde besin maddesi noksanlıkları, hastalık ve zararlılarını teşhis ve tedavi etme ve bitki besleme-etken madde ilişkisini araştırma bilgi ve becerilerini kullanarak tıbbi ve aromatik bitkilerin bakımını yapmak |
5 | Temel kimyasal kavramları ve hesaplamaları bilerek analiz metotlarını uygulama, bitkilerde bulunan organik ve inorganik maddeleri tanımlama ve sınıflandırma bilgi ve becerilerini kullanarak tıbbi ve aromatik bitkilerdeki kimyasal bileşikleri tanımlamak ve analiz etmek |
6 | Doğada bulunan bitkileri araştırma, sınıflandırma ve özelliklerini tanımlayarak bitkisel drogları, temel fitoterapi ve aromaterapi tekniklerini uygulayarak halk hekimliğinde kullanılan basit kürleri hazırlayabilme bilgi ve becerilerini kullanarak tıbbi ve aromatik bitkileri araştırmak ve tedavide kullanmak |
7 | Temel beslenme ilkelerini ve mikrobiyolojik kavramları tanımlayarak, bitkilerin parfüm, boya, baharat, koruyucu veya zenginleştirici gıda katkı maddesi olarak kullanılma olanaklarını, insan yaşamındaki yerini ve önemini araştırmak |
8 | Bitkileri, drogları ve bitkilerde drog olarak kullanılacak kısımları tanımlayıp sınıflandırabilme, drog hasadı, satış ve pazarlanmasını yapabilme ve satış öncesi ve sırasında drogları muhafaza edebilme bilgi ve becerilerini kullanarak tıbbi ve aromatik bitkileri değerlendirmek |
9 | Mesleği ile ilgili konularda yasal dayanaklar, etik değerler ve sosyal sorumluluklar hakkında bilgi sahibi olmak ve üretim-tüketim-kalite-pazar arasındaki ilişkilere göre tarımsal veya ticari bir işletmeyi idare etmek |
10 | Türkiye coğrafyasındaki bitki çeşitliliğini araştırarak, biyolojik çeşitlilik, ekoloji ve çevrenin korunması bilgi ve bilincine sahip olarak |
11 | Bilgilerini konusundan uzak kimselere de anlatabilecek Türkçe yazılı ve sözlü iletişim becerisine sahip olmak |
12 | Uluslararası meslektaşları ile iletişim kurabilecek yabancı dil bilgi ve becerisine sahip olmak |
13 | Alanı ile ilgili konularda proje hazırlama, yürütme, sonuçlandırma ve değerlendirme bilgi ve becerilerini kullanarak iş organizasyonu yapmak |
Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Teknikeri unvanını
alan bu program mezunları; tıbbi
bitkiler ithal ve ihraç eden firmalar, bitkisel ilaç imal eden laboratuarlar,
bu bitkilerin yetiştiriciliği yada toplayıcılık faaliyetlerinde bulunan
sektörler, tıbbi bitki drogları üreten ve satışı yapan işyerleri, aktarlar,
güzellik salonları, bitkisel ilaç yapan ve satan eczaneler, aromaterapi
merkezleri, parfümeri ve kozmetik sanayinin yanı sıra Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı bünyesindeki ilgili kuruluşlar, narkotik bitkiler ve
bitkisel kökenli kaçakçılıkla ilgili kriminoloji ve adli tıp laboratuarları,
gümrüklerde ithal ve ihraç bitkisel ürünlerin kontrolleri, üniversitelerin
ilgili bölümlerinde yer alan herbaryum ve bitki laboratuarlarında yardımcı
teknik personel olarak istihdam edilebilirler. Bunun yanı sıra,
öğrendikleri bilgilerin ışığı altında bu alanda faaliyet gösteren iş alanları
kurabilirler.
Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Programı öğrencileri, diğer meslek yüksekokullarında bulunan aynı ön lisans programlarına yatay geçiş yapabilirler.
Bu programdan mezun olan öğrenciler, belirlenmiş kurallar uyarınca ve ÖSYM tarafından yapılan DGS (Dikey Geçiş Sınavı) ile üniversitelerin Ziraat Fakültelerinin Bahçe Bitkileri, Tarla Bitkileri, Bahçe Bitkileri Üretimi ve Pazarlaması, Bitki Koruma ve Kimya Bölümlerinde lisans eğitimlerine devam edebilmektedir.
· Tıbbi ve Aromatik
Bitkiler Programı 120 AKTS kredisi ile düzenlenmiştir.
· Programda
Yükseköğretim Kanunu’nda yer alan Ortak Zorunlu Dersler ile İngilizce ve
Üniversite Senatosu’nun belirlediği diğer ortak dersler yer alır.
·
Tıbbi
ve Aromatik Bitkiler Programı öğrencileri 30 iş günü staj yapmak
zorundadırlar. Öğrenciler stajlarını, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
Orman ve Çevre Bakanlığı bünyesindeki ilgili kuruluşlar, araştırma enstitüleri,
üniversitelerin ilgili fakülte ve bölümleri gibi çok sayıda kamu kurum ve
kuruluşlarında, tıbbi bitkiler ithal ve ihraç eden firmalar, bitkisel ilaç imal
eden laboratuarlar, tıbbi bitki drogları üreten ve satışı yapan işyerleri,
aktarlar, güzellik salonları, bitkisel ilaç yapan ve satan eczaneler,
aromaterapi merkezleri, parfümeri ve kozmetik sanayinde faaliyet gösteren
kuruluşlarda yapabilirler.
Kayıt
oldukları önlisans bölüm/programlarının ders planlarında yer alan derslere
yazılarak bu dersleri başarmış, T.C. Düzce Üniversitesi Önlisans ve Lisans
Eğitim ve Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nde gösterilen staj ve mezuniyet projesi
gibi çalışmaları başarı ile bitirmiş öğrenciler Üniversite eğitim-öğretimini
tamamlamış sayılırlar.